คอลัมน์ รู้ไปโม้ด
น้าชาติ ประชาชื่น nachart@yahoo.com
 |
วัน ที่ 1 ก.ค.ที่ผ่านมาเป็น วันลูกเสือแห่งชาติ และทราบว่าปีนี้ครบรอบ 100 ปีลูกเสือไทย จึงอยากรู้ที่มาของลูกเสือโลกและลูกเสือไทยครับ
จาก สิงห์น้อย
ตอบ สิงห์น้อย
เว็บไซต์ สำนักงานลูกเสือแห่งชาติ บอกที่มาของลูกเสือสากลว่า พล.ท. โรเบิร์ต เบเดน โพเอลล์ (Robert Baden-Powell) ตั้งกองลูกเสือขึ้นมาครั้งแรกเมื่อพ.ศ.2451 หลังจากไปรับราชการทหารที่เมืองแมฟิคิงซึ่ง เป็นเมืองขึ้นของอังกฤษในสหภาพแอฟริกาใต้ ขณะนั้นเกิดสงครามขึ้นกับพวกบัวร์ ในการทำศึกครั้งนั้น พล.ท.โพเอลล์ ฝึกเด็กจำนวนหนึ่งเพื่อช่วยราชการสงคราม เช่น เป็นผู้สื่อข่าว สอดแนม รักษาความสงบเรียบร้อยภายใน รับใช้ในการงานต่างๆ เช่น ทำครัว ปรากฏว่าได้ผลดีมาก เพราะเด็กที่ได้รับการฝึกเหล่านั้นปฏิบัติหน้าที่ที่รับมอบหมายได้อย่างเข้ม แข็งว่องไว ได้ผลดีไม่แพ้ผู้ใหญ่ และบางอย่างกลับทำได้ดีกว่าผู้ใหญ่เสียอีก
เมื่อ กลับจากราช การสงครามเมืองแมฟิคิงแล้ว พล.ท.โพเอลล์ได้ร่างโครงการอบรมเด็กขึ้น มีหลักการคล้าย ลูกเสือในปัจจุบัน ต่อมาในปี พ.ศ.2450 จึงทดลองตั้ง Boy Scout (ลูกเสือ) ขึ้นเป็นกองแรกที่เกาะบราวน์ซี โดยเกลี้ยกล่อมเด็กที่เที่ยวเตร่อยู่ในที่ต่างๆ มาอบรมแล้วคอยคุมการฝึกตามโครงการด้วยตนเอง
กระทั่งพ.ศ.2455 รัฐบาลอังกฤษประกาศรับรองฐานะของลูกเสืออังกฤษเป็นทางการพร้อมออกกฎหมายคุ้มครองให้ด้วย
ต่อ มา พ.ศ.2472 พระเจ้าจอร์จ ที่ 5 พระราชทานบรรดาศักดิ์ "บารอน" ให้ พล.ท.โพเอลล์ ทำให้ได้เป็นสมาชิกสภาขุนนาง ตามประเพณีของอังกฤษผู้ที่ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ตั้งแต่บารอนขึ้นไป จะต้องมีชื่อสถานที่ต่อท้าย ซึ่ง พล.ท.โพเอลล์ เลือกเอา กิลเวลล์ (Gil Well Park) ชื่อของศูนย์ฝึกอบรมผู้บังคับบัญชาลูกเสือนานาชาติ ทำให้เขาได้ชื่อตามบรรดาศักดิ์ว่า "บารอน เบเดน โพเอลล์ แห่ง กิลเวลล์" แต่คนทั่วไปมักนิยมเรียก ลอร์ด เบเดน โพเอลล์ ในการชุมนุมลูกเสือครั้งแรกของโลกในปีพ.ศ.2463 ที่ประชุมผู้แทนลูกเสือจากประเทศต่างๆ ประกาศให้ ลอร์ด เบเดน โพเอลล์ เป็นประมุขของลูกเสือ และเรียกท่านลอร์ดอย่างย่อๆ ว่า บีพี
คติพจน์ที่ท่านลอร์ด บาเดน โพเอลล์ ให้ไว้แก่ลูกเสือก็คือ BE PREPARED (จงเตรียมพร้อม)
สำหรับ ลูกเสือไทย ถือกำเนิดโดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะมีพระชนมายุได้ 13 พรรษา เสด็จไปทรงศึกษาที่ประเทศอังกฤษ และทรงทราบเรื่อง ลอร์ด เบเดน โพเอลล์ ตั้งกองลูกเสือขึ้นเป็นครั้งแรกของโลก เมื่อพระองค์เสด็จนิวัติสู่ประเทศไทย จึงทรงจัดตั้งกองเสือป่า (Wild Tiger Corps) ขึ้นเมื่อวันที่ 6 พ.ค.2454 เพื่อฝึกหัดให้ข้าราชการและพลเรือนเรียนรู้วิชาทหาร รู้จักระเบียบวินัย มีความจงรักภักดีต่อสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ จากนั้นอีก 2 เดือน พระราชทานกำเนิดลูกเสือไทยขึ้นเมื่อวันที่ 1 ก.ค.2454 ซึ่งปีนี้ครบรอบ 100 ปี ลูกเสือไทย เมื่อ 1 ก.ค.ที่ผ่านมา
พระองค์ ทรงตั้งกองลูกเสือกองแรกขึ้นที่โรงเรียนมหาดเล็กหลวง (โรงเรียนวชิราวุธราชวิทยาลัย ในปัจจุบัน) และจัดตั้งกองลูกเสือตามโรงเรียนต่างๆ รวมทั้งพระราชทานคำขวัญให้ลูกเสือว่า "เสียชีพ อย่าเสียสัตย์"
ทั่วโลกแบ่งประเภทลูกเสือเป็นแบบอังกฤษและ แบบอเมริกันซึ่งแตกต่างจากแบบอังกฤษเล็กน้อย ไทยยึดถือตามแบบอังกฤษ คือ ลูกเสือสำรอง ลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ และลูกเสือวิสามัญ ในการกล่าวถึงลูกเสือนี้ให้รวมถึงเนตรนารีไว้ด้วย และในปัจจุบัน โรงเรียนอนุบาลหลายแห่งมีหลักสูตร "ลูกเสือบีเวอร์" สำหรับนักเรียนชั้นอนุบาล 3 เพื่อฝึกให้เด็กรู้จักระเบียบวินัย