กรมการข้าว

รู้ไปโม้ด
nachart@yahoo.com

ต้องการทราบประวัติกรมการข้าว เกิดขึ้นได้อย่างไร และสำนักงานกรมตั้งอยู่ที่ไหน

nirut

ตอบ nirut

กรมการข้าวเป็นหน่วยงานระดับกรมในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มีหน้าที่ศึกษา วิจัย พัฒนาข้าวในประเทศไทย มีหน่วยงานส่วนภูมิภาคคือ ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าว 23 แห่ง และสำนักวิจัยและพัฒนาข้าว มีศูนย์วิจัยข้าวอีก 27 แห่ง รวมแล้วมีศูนย์ส่วนภูมิภาคตามจังหวัดต่างๆ จำนวน 50 ศูนย์

ย้อนไปรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งกระทรวงเกษตราธิการขึ้นในปีพ.ศ.2542 และในปีพ.ศ.2444 ได้มีการจัดตั้งกรมช่างไหมขึ้น ตามด้วยการประกวดพันธุ์ข้าวเป็นครั้งแรกในประเทศไทยที่เมืองธัญบุรีในปี 2450 ก่อนเปลี่ยนชื่อกรมช่างไหมเป็นกรมเพาะปลูก มีหน้าที่ค้นคว้าทดลองเกี่ยวกับพันธุ์พืช การเพาะเลี้ยงไหม ปศุสัตว์ และการเพาะปลูก จวบจนมีการจัดตั้งสถานีทดลองคลองรังสิตขึ้น นับเป็นสถานีทดลองข้าวแห่งแรกของไทย ที่ตำบลคลองหก อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี

พ.ศ.2478 จัดตั้งแผนกข้าวขึ้นในสังกัดกองขยายการกสิกรรม กรมเกษตรและการประมง (หรือกรมการกสิกรรมในเวลาต่อมา) และปี 2481 ได้ยกฐานะแผนกข้าวขึ้นเป็นกองการข้าว ที่สุดสถาปนา "กรมการข้าว" ในวันที่ 16 กันยายน พ.ศ.2496 อย่างไรก็ตาม ในปี 2515 ได้ยุบรวมกรมการข้าวเข้ากับกรมกสิกรรมอีกครั้ง ทำให้กรมการข้าวมีฐานะเป็นกองการข้าว สังกัดกรมวิชาการเกษตร และเปลี่ยนชื่อเป็นสถาบันวิจัยข้าวในพ.ศ. 2525 กระทั่งพ.ศ. 2547 มีการจัดตั้งหน่วยงานที่ทำหน้าที่กำกับดูแลข้าวไทยขึ้นคือ สำนักงานข้าวแห่งชาติ มีฐานะเทียบเท่ากรม และวันที่ 15 มีนาคม 2549 พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม ให้จัดตั้งกรมการข้าวได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เป็นผลให้เกิดกรมการข้าวปัจจุบัน

โดยการจัดตั้งกรมการข้าวในครั้งนี้มีหลักการและเหตุผลระบุในท้ายพระราช บัญญัติ ความว่า "เนื่องจากข้าวเป็นพืชที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อเศรษฐกิจไทย แต่ปัจจุบันหน่วยงานที่รับผิดชอบเกี่ยวกับเรื่องข้าวมีอยู่หลายหน่วยงานและ กระจัดกระจายอยู่ตามส่วนราชการต่างๆ ในกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จึงสมควรให้มีการจัดตั้งกรมการข้าวขึ้น มีฐานะเป็นส่วนราชการระดับกรม เพื่อทำหน้าที่รับผิดชอบดูแลเรื่องข้าวโดยเฉพาะ ให้ครอบคลุมถึงการปรับปรุงพัฒนาการปลูกข้าวให้มีผลผลิตต่อพื้นที่และคุณภาพ สูงขึ้น การพัฒนาพันธุ์ การอนุรักษ์และคุ้มครองพันธุ์ การผลิตเมล็ดพันธุ์ การตรวจสอบรับรองมาตรฐาน การส่งเสริมและเผยแพร่เพื่อพัฒนาชาวนา การแปรรูปและการจัดการอื่นๆ เพื่อเพิ่มมูลค่าข้าว รวมทั้งการตลาด และการส่งเสริมวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นเกี่ยวกับข้าว จึงจำเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี้"

หน่วยงานในสังกัดกรมการข้าว มีจำนวน 6 หน่วยงาน แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่มีสำนักงานตั้งอยู่ที่สำนักงานกรมการข้าว อาคารส่งเสริมการเกษตรเบญจสิริกิติ์(อาคารของกรมส่งเสริมการเกษตร) ได้แก่ สำนักบริหารกลาง สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ข้าว สำนักเมล็ดพันธุ์ข้าว และสำนักส่งเสริมการผลิตข้าว ส่วนที่มีสำนักงานอยู่ที่อาคารสถาบันวิจัยข้าว และกลุ่มที่มีสำนักงานตั้งอยู่ที่ อาคารสถาบันวิจัยข้าว มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้แก่ สำนักวิจัยและพัฒนาข้าว และสำนักพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าว (ตั้งอยู่บริเวณสถานีทดลองข้าวบางเขนเดิม) ทั้งหมดอยู่ภายในบริเวณมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร มีรายละเอียดเกี่ยวกับกรมการข้าวอีกมากมายให้ศึกษา เข้าไปดูได้ที่ www.ricethailand.go.th